Verkiezingen en regering 2023 - heden

Presentatie van het ontwerp-verkiezingsprogramma 2023-2027 van de VVD
Presentatie van het ontwerp-verkiezingsprogramma 2023-2027 van de VVD

Nadat Mark Rutte op 7 juli 2023 had aangekondigd te zullen terugtreden als politiek leider, moest de VVD zijn opvolger aanwijzen. Vijf dagen later stelde Dilan Yesilgöz-Zegerius zich kandidaat als lijsttrekker voor de Tweede Kamerverkiezingen van november, waarbij ze aangaf dat ze Rutte niet alleen wilde opvolgen als partijleider, maar zo mogelijk ook als premier. Op 13 juli droeg het hoofdbestuur van de VVD haar formeel als kandidaat voor het lijsttrekkerschap voor. Oud-Tweede Kamerlid André Bosman had zich ook kandidaat gesteld, maar trok zich terug nadat het hoofdbestuur zijn voorkeur voor Yesilgöz-Zegerius had uitgesproken. Aangezien er geen andere tegenkandidaten waren, werd zij op 14 augustus 2023 formeel lijsttrekker - als eerste vrouwelijke lijsttrekker in de geschiedenis van de VVD.

Op 1 september 2023 presenteerde Yesilgöz-Zegerius het ontwerp-verkiezingsprogramma Ruimte geven. Grenzen stellen. Hierin nam beteugeling van de migratie – het onderwerp waarop het vierde kabinet-Rutte was gevallen – een prominente plek in. De VVD bepleitte een strenger asielbeleid, onder meer door de instroom van asielzoekers en arbeidsmigranten te beperken en gezinshereniging moeilijker te maken. Verder maakte de partij zich sterk voor versterking van de krijgsmacht en voor zwaardere straffen voor criminelen. Ook maakte de VVD zich zorgen over de bestaanszekerheid. Werk zou beter moeten lonen; de huren en de onroerendezaakbelasting mochten niet te veel stijgen. Wat betreft het stikstof- en klimaatbeleid was de VVD behoorlijk ambitieus; de liberalen toonden zich wel voorstanders van kerncentrales.

In het verlengde van de nadruk op migratie zocht Yesilgöz-Zegerius nadat zij lijsttrekker van de VVD was geworden toenadering tot de PVV. Vanaf 2012 had toenmalig partijleider Rutte de partij van Geert Wilders van regeringssamenwerking uitgesloten, mede omdat door diens toedoen zijn eerste kabinet was gevallen. 

Op 7 september presenteerde de VVD haar  ontwerpkandidatenlijst voor de Tweede Kamerverkiezingen. Ervaring in de landelijke politiek speelde een belangrijke rol bij de positie op de lijst: de top tien bestaat uit vijf bewindspersonen en vijf zittende Tweede Kamerleden. Opmerkelijk is verder het aantal vrouwen: zeven van de eerste tien. De leden van de VVD kunnen zich in een ledenraadpleging uitspreken over de volgorde van de kandidatenljst; op 21 september wordt de uitslag bekend.  .