Dilan Yeşilgöz-Zegerius werd op 18 juni 1977 in de Turkse hoofdstad Ankara geboren en is van Turks-Koerdische afkomst. In 1984, een paar jaar nadat haar vader om politieke redenen uit Turkije was gevlucht (hij was mensenrechtenactivist), kwam ze met haar moeder en zus naar Nederland. Ze ging in Amersfoort naar het vwo en studeerde daarna van 1997 tot 2003 sociaal-culturele wetenschappen aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. Na haar afstuderen werd ze medewerker van het bureau Onderzoek en Statistiek van de gemeente Amersfoort. In 2006 trad ze in dienst van de gemeente Amsterdam, als adviseur van het college van B&W op het gebied van veiligheid en zorg.
Yeşilgöz-Zegerius’ ouders waren links georiënteerd en zijzelf aanvankelijk ook: zij was onder meer actief bij de SP, GroenLinks en de PvdA. Ze vond dat ze in die partijen te veel als ‘allochtoon’ werd gezien en als slachtoffer werd behandeld. Uiteindelijk koos ze voor de VVD, omdat die partij eigen verantwoordelijkheid centraal stelde. In 2010 werd ze lid van de kamercentrale Amsterdam, een regionale organisatie binnen de VVD. Van 2015 tot 2017 was ze lid van de landelijke partijcommissie Europese Zaken.
In 2014 werd Yeşilgöz-Zegerius in de gemeenteraad van Amsterdam verkozen. Het markeerde het begin van een flitsende politieke loopbaan. Ze maakte haar termijn in de raad van de hoofdstad niet af: bij de Tweede Kamerverkiezingen van 2017 stond ze op plaats negentien van de kandidatenlijst, hoog genoeg voor een Kamerzetel. In 2019 verkreeg ze binnen de VVD-fractie de portefeuille justitie en veiligheid. Bij de Kamerverkiezingen van 2021 kreeg Yeşilgöz-Zegerius de vijfde plaats toebedeeld en behaalde ze bijna 46.000 voorkeurstemmen. Op 25 mei van dat jaar trad ze toe tot het demissionaire derde kabinet-Rutte als staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaat. Omdat het kabinet demissionair was, behield zij aanvankelijk haar Kamerzetel. De Raad van State achtte dit ‘ongelukkig’, waarna zij alsnog haar Kamerzetel opgaf. Op 10 januari 2022 volgde haar benoeming tot minister van Justitie en Veiligheid in het vierde kabinet-Rutte – het was de eerste keer dat een niet-jurist deze post ten deel viel.
Op 12 september 2022 hield Yeşilgöz-Zegerius de jaarlijkse H.J. Schoo-lezing, met als titel ‘Doen wat nodig is om onze rechtsstaat te beschermen’. Hierin nam ze stelling tegen het ‘wokisme’ en identiteitspolitiek. ‘Wokisten willen bepalen wie recht van spreken heeft’, aldus Yeşilgöz-Zegerius, wat volgens haar de vrijheid van meningsuiting onder druk zet en tot zelfcensuur zou kunnen leiden. ‘Onze vrije samenleving heeft open debat nodig, dat is onze zuurstof.’
Nadat op 7 juli 2023 het vierde kabinet-Rutte was gevallen en enkele dagen later Mark Rutte zijn vertrek als politiek leider had aangekondigd, stelde Yeşilgöz-Zegerius, die bekend staat om haar gedrevenheid en perfectionisme (de Volkskrant, 13 juli 2023), zich op 12 juli kandidaat als zijn opvolger. Aangezien er geen tegenkandidaten waren, werd zij formeel op 14 augustus lijsttrekker en daarmee opvolger van Rutte. Ze werd zo de eerste vrouwelijke lijsttrekker in de VVD-geschiedenis. Yeşilgöz-Zegerius is wel de ‘pitbull op de rechterflank van de VVD’ genoemd (Trouw, 12 juli 2023). Al snel na haar verkiezing liet zij weten samenwerking met de PVV in een nieuw kabinet niet langer uit te sluiten.